Wat als de bom valt...

Ineens komt er een appje binnen van iemand die eerder paniekklachten had gehad en daar nu prima mee omgaat. Dacht ik.

Of ik wilde helpen om zijn gedachten “weer op het juiste spoor te krijgen”. We bellen.

Een ex-vriendin heeft zelfmoord gepleegd. Toen hij het hoorde had hij gelijk zijn vriend gebeld, die voorstelde om samen te gaan lunchen als ‘oppepper’. Ik zeg dat ik me goed kan voorstellen dat hij door dit nare nieuws van slag is.

“Ja” zegt hij, “maar weet je nou wat het gekke is. Ik zat daar dus niet zo erg mee. Maar wat mij wél enorm triggerde was dat mijn vriend echt heel bezorgd is over Oekraïne. Ik ben nu ook helemaal in paniek en wil het liefst naar Australië emigreren eigenlijk want wat als het hier ook oorlog wordt…”

Ik check: “Als ik je goed begrijp kun je de zelfdoding van je ex-vriendin goed een plek geven. Maar de opmerking van je vriend over de oorlog in Oekraïne en de mogelijke impact daarvan hier drukten allerlei paniekknoppen bij je in. En jouw ‘Bert’ is weer lekker bezig zo te horen.” Bert is de naam die hij aan zijn oerbrein/verstand heeft gegeven. Bert vindt alles eng en zaait graag enorme paniek – terwijl er meestal niets aan de hand is zo hebben we eerder ontdekt. “Ja, daar lijkt het wel weer op”, zucht hij.

Ik vervolg: “Weet je, er is nu heel veel gaande en terecht dat je daar zorgen om maakt. Dat doet iedereen. Maar heeft in paniek raken nut?” “Nee, natuurlijk niet” antwoordt hij meteen, resoluut. “Okay” zeg ik, “het is volgens mij wél nuttig om te bedenken wat je kunt doen als bepaalde dingen inderdaad gaan gebeuren. Meer kun je niet doen. En het goede nieuws is dat je alles al in huis hebt om óók met paniekgedachten over de oorlog om te gaan. Paniek is paniek. Je kunt hetzelfde doen als dat je nu al doet bij paniek over je werk bijvoorbeeld. Die oefeningen werken toch goed voor je?” pols ik. “Werk is nu zelfs ontspannend voor me,” zegt hij, trots.

We oefenen samen met de nieuwe paniek. ‘Kernbom’ is bij hem een heftig woord blijkt.

Dan zeg ik, “weet je, ik heb natuurlijk ook die gedachten van ‘wat als…’. Bij kernbom denk ik gelijk aan het liedje van Doe maar… ‘als de bom valt’. Op de een of andere manier moet ik grijnzen bij dat refrein, en voelt het gelijk lichter. Ken je het?” Hij is even stil en zegt dan, ook lachend: “Natúúrlijk ken ik dat lied, mooi!!”

Het geladen woord ‘kernbom’ is nu gelinkt aan een mooi liedje. Ook dat helpt hem meer afstand te scheppen.

Deze column is gepubliceerd in de Baarnsche Courant van 28 maart 2022.