Laatste redmiddel

Wat kun je nog doen je als je nooit echt lekker slaapt en dat dit niet komt door een speciale ziekte, je hebt dit gewoon ingebakken meegekregen. De specialisten zeggen elke keer dat "je er maar mee moet leren leven".

Maar hoe kun je prettig leven als je je altijd moe voelt? Daar gaat mijn nieuwste column in de Baarnsche Courant over. 

Met dikke, blauwe wallen onder zijn ogen kijkt hij me vermoeid aan. Als ik hem vraag wat hem bij mij brengt, dan zucht hij eens diep en kijkt me gekweld aan. “Ik kan niet slapen, al jaren niet”, zegt hij dan. Bij het laatste gedeelte van zijn zin, gaan zijn schouders nog meer naar beneden hangen. Hij legt het hoofd in zijn handen terwijl hij met zijn ellenbogen op de tafel steunt.

“Ik trek het echt niet meer. Nachtenlang lig ik uren wakker. Overal ben ik al geweest en elke cursus heb ik zo’n beetje wel gedaan.” Als ik doorvraag blijkt dat hij geen slaapziekte heeft volgens de specialisten, maar dat hij gewoon een ‘slechte’ slaper is, zo blijkt uit de vele onderzoeken. Hij is onder meer bij een slaapkliniek geweest en heeft ook verschillende slaapcursussen gevolgd. Elke oefening heeft hij wel eens gedaan en uitgeprobeerd. Maar niets helpt.

Ook de tip dat als hij wakker ligt hij dan moet opstaan, iets ontspannends moet doen en dan pas weer naar bed als hij moe wordt, helpt niet. In tegendeel, hij wordt er allemaal maar wakkerder van. En hij gaat nu steeds meer tegen elke nacht opzien: hij piekert over het feit dat hij ‘weer maar drie uur geslapen heeft’ en is overdag te moe om dingen te doen. Ook zijn werk lijdt er steeds meer onder. Hij laat steken vallen, die hij niet meer snel genoeg corrigeert.

“Ik ben ten einde raad. Wat zou jij doen?” Ik zeg meelevend dat ik het echt rot voor hem vindt dat hij zulke slechten nachten heeft. En dat ik eigenlijk geen voorstander ben van opstaan als je wakker ligt in de nacht. Ik leg uit dat uit onderzoek is gebleken dat, ook al slaap je niet, gewoon ‘uitrusten’ in bed je lichaam en geest ook al helpt om bij te tanken. En dat door juist dingen te gaan doen, je hersenen niet in de ‘slaapstand’ komen. Dan blijven ze juist in de actieve dagmode. Terwijl om in slaap te vallen en door te kunnen slapen, onze hersenen juist in een andere ‘relax/niets doen’ stand moeten kunnen overgaan.

“Heb je wel eens anderen gevraagd wat zij doen om in slaap te vallen?” vraag ik hem. “Ja, dan zeggen ze, ‘eigenlijk niets’” zegt hij, me chagrijnig aankijkend. En dan ineens valt het kwartje: “Dus je zegt, ‘doe nu ook eens niets’ om beter te kunnen slapen?”. “Ja” zeg ik, “verleg je focus eens van niet kunnen slapen, naar uitrusten. Kijk wat dat je brengt.”

Ik vraag hem ook elke avond voor het slapen gaan drie dingen waar hij die dag dankbaar voor is op te schrijven. Dan ga je met fijne gedachten inslapen.

Vijf dagen later appt hij me. Het uitrusten in bed lukt hem veel beter dan slapen. En hij is ook al wat minder moe.

Ik app hem een opgestoken duimpje terug.

Deze column is op 17 april 2023 gepubliceerd in de Baarnsche Courant.