Ik sta in de AH en wat ik moet hebben staat precies achter twee mannen die aan het praten zijn, hun wagentjes netjes geparkeerd tussen hen in. Ik heb geen haast. Terwijl ik maar even de visblikjes bestudeer (onverwacht interessant 🙂 ) en rustig wacht tot ik weer bij de kruiden kan, hoor ik flarden van het gesprek mijn kant opkomen. Ze praten duidelijk even bij, en van het thuiswerken en gedoe met computers belanden ze bij het niet kunnen sporten. Ik spiek even opzij en zie dat beide heren eind veertig zijn vermoed ik. De ene vraagt “Maar had jij niet ergens last van dat je niet meer kon sporten?” Ik hoor de ander “ja” zeggen en terwijl ik verder de ansjovis bekijk hoor ik zinsdelen als “erg veel pijn”, “hele dag door”, “lastig zo te leven”. Pijn kun je niet altijd verhelpen met medicijnen of oefeningen doen. Soms blijft het zeuren op de achtergrond of chronisch, en ‘moet je er maar mee leren leven’. De laatste zinssnede wordt ook door de Man-Met-Pijn gezegd. En dat triggert mij om gelijk in de hulpverleningsstand te gaan: want je kunt ook mét pijn lichter leven en werken. En dat is nou precies mijn persoonlijke missie als levenslooppsychologe. Maar ik doe en zeg niets uiteraard – het is hun gesprek en ik wil geen bemoeial zijn. “Succes he, leuk je gesproken te hebben” en “Kop op, het gaat vast snel beter”, zeggen ze tegen elkaar terwijl de beide heren verder gaan met boodschappen doen. Ik was ondertussen bij de ketchups beland qua studie. Terwijl één van de mannen langsloopt spreekt hij me tot mijn verrassing aan. “Veel keuze, he?” zegt hij vriendelijk. Ik knik wat verbouwereerd terug, en denk dan: dit is niet voor niets dat hij me zelf aanspreekt. Ik antwoord dan ook, met een lichte glimlach: “Nou, lastig kiezen inderdaad. Trouwens, ik hoorde toevallig wat van jullie gesprek. En ik wil me nergens mee bemoeien, maar hoorde ik nou goed dat jij altijd pijn hebt?” Hij antwoordt, heel open: “Ja, ik heb ischias en daar heb ik veel last van.” “Wat rot voor je”, zeg ik terug. “Mijn missie als psycholoog is om mensen te helpen lichter te leven en daar hoort anders met pijn omgaan ook bij. Want pijn kun je weliswaar niet altijd laten verdwijnen, maar je kunt wel vaak leren er prettiger mee om te gaan.” Hij kijkt me bedachtzaam aan. Ik weet hoe mannen zijn en zeg meteen: “Ik wil je echt niets verkopen hoor, maar er zijn bijvoorbeeld goede boeken die je kunnen helpen om dit zelf aan te pakken. Zoals bijvoorbeeld boeken over de Acceptance & Commitment Therapy, kortweg ACT. Want pijn kan je veel energie kosten en je leven danig beïnvloeden.” Hij zegt, geraakt: “Ik ben inderdaad altijd moe tegenwoordig, ik heb zo weinig fut over. Ik moet elke dag doorbijten om dingen te kunnen doen.” “Dat komt omdat je vecht tegen de pijn, dat put je letterlijk en figuurlijk uit. Bij ACT laten we je dat ervaren door je een glas water vast te laten houden in een gestrekte arm. Dat heb ik nu niet bij de hand (ik speur in mijn karretje en pak een grote stronk broccoli) maar stel je voor dat de broccoli het glas water is. In het begin is het niet zwaar en trek je het gemakkelijk. Maar al heel snel gaat je arm zwaar worden, ga je het ook in je schouder voelen, dan je nek…” Hij knikt enthousiast, het kwartje valt gelijk: “En voor je het weet voel je het overal en ben je een en al pijn!” vult hij aan. “Precies”, zeg ik, “dan ben je in vaktermen ‘gefuseerd’ met je pijn. ACT kan je helpen niet meer zo in je pijn op te gaan. ‘Defuseren’ noemen we dat in vaktermen.” Ik leer hem nog snel een ACT-oefening om meer afstand te kunnen nemen van gedachten over pijn. Hij zegt aarzelend, terwijl we afscheid nemen: “Vooral mijn vriendin heeft het best moeilijk met mijn ischias eigenlijk.” “Leer haar dan ook deze oefening,” zeg ik “en kijk bijvoorbeeld eens bij mijn blogs voor wat meer tips en oefeningen” terwijl ik mijn visitekaartje geef. Zie ik hem nu met iets lichtere tred verder zijn boodschappen doen? Ik hoop het. Dit soort ontmoetingen zijn voor mij goud waard. Deze column is op 27 november 2020 gepubliceerd in de Baarnsche Courant, Sectie Welzijn.