"Wat een flutoefening dacht ik eerst"

Hij is eind vijftig en, zoals hij zelf aangeeft, “even van het padje af”. We proberen nu samen (online) uit te puzzelen hoe hij weer op het juiste pad kan komen – en blijven.

Zijn oudere zus, die meer als een moeder voor hem was, is vijf maanden geleden overleden aan een hartinfarct. Hij is alleen en mist haar enorm, ondanks twee goede vrienden die hem steunen. Maar zij kunnen zijn zus niet vervangen natuurlijk.

En nu is er ook van alles aan de hand op het werk, door Corona. Die onzekerheid vindt hij heel lastig om mee om te gaan. Hij maakt het ook lastig voor zichzelf, dat geeft hij grif toe. Alles moet op een bepaalde manier en hij ziet veel dingen snel als zwart of wit, dat helpt niet. Het is alles bij elkaar nu te veel, het overspoelt hem en hij slaapt nog amper. Door het thuiswerken voelt hij zich af en toe zo alleen dat het bijna ondragelijk is, zijn huid doet er soms zelfs pijn van.

Als ik vraag hoe hij het huiswerk dat hij de vorige keer heeft meegekregen vond, gaat hij wat verlegen grijnzen en zegt eerlijk: “Ik vond het eigenlijk maar een flut oefening toen ik het las: ‘Een uur gaan wandelen op een mooie plek en dan minimaal een half uur hardop tegen mezelf praten alsof ik tegen een goede vriend praatte.’ Ik vond het maar gek.” Hij trekt een gezicht en is even stil. Ik wacht rustig tot hij verder gaat.

“Maar ik heb het wel gedaan. Afgelopen zondag ben ik naar de plek gegaan waar ik met mijn zus wel eens ging picknicken. Ik ben aan het water gaan zitten en ben echt hardop tegen mezelf gaan praten. Ik ben zelfs begonnen met ‘Hé vriend, hoe is het nu eigenlijk echt met je?’. En toen (zijn stem gaat trillen) moest ik eigenlijk gelijk heel hard huilen. Ik geloof dat ik nog nooit in mijn leven zo hard gejankt heb. Wel 10 minuten lang. Maar daarna voelde het veel rustiger voor me, alsof alle spanning en stress met mijn tranen was weggestroomd.” We kijken elkaar aan en zeggen niets.

“En toen…?”, moedig ik dan aan. “Toen heb ik eerlijk tegen mezelf gezegd dat het eigenlijk helemaal niet goed gaat met me, dat Jeannet’s dood een rauw gat in mijn hart heeft geslagen. En dat ik vreselijk de schurft erin heb van hoe het nu op mijn werk gaat, dat ik mijn collega’s vreselijk mis, zelfs het gemekker over wiens beurt het is om koffie te halen. Alles gooide ik eruit. Ook dingen die ik eigenlijk nooit hardop heb durven zeggen.” Hij zwijgt weer even.

“Hoe voelde dat voor je?”, pols ik. Hij denkt na en zegt, lichtelijk verbaasd: “Ik heb me nog nooit zo bevrijd gevoeld geloof ik. Ik durfde alles te zeggen, ik wist dat dat ook mocht en kon. Ik luisterde ook voor het eerst naar mezelf zoals ik naar een goede vriend zou luisteren.”

“Mooi,” zeg ik, “en wat zei je als goede vriend toen vervolgens tegen jezelf?” Met een duidelijke brok in zijn keel antwoordt hij “Ik zei tegen mezelf, ‘wat ontzettend rot voor je man! Wat ontzettend balen voor je. Als je een luisterend oor nodig hebt of je wilt een biertje pakken, geen probleem: ik ben er altijd voor je.’ Hij zwijgt, en is nu heel emotioneel.

Hij haalt na een paar minuten diep adem en zegt: “Het klinkt misschien gek, maar ik heb door dat gesprek er een beste vriend bij gekregen, gewoon mezelf. Ik ben nooit bevriend met mezelf geweest en heb bepaalde dingen nooit willen erkennen. Dat mocht niet, dat hoorde niet … En nu kon ik voor het eerst in mijn leven eigenlijk helemaal mezelf zijn. Bij mezelf. En het voelt nu zoveel rustiger…, veiliger voor me. Begrijp je wat ik bedoel?”, vraagt hij dan aarzelend. “Helemaal,” zeg ik, “dat soort gesprekken met jezelf zijn goud waard. Het staat voor onvoorwaardelijke liefde naar jezelf toe, en er puur zijn voor jezelf. Het is zó belangrijk om goede vrienden met jezelf te zijn, want je bent immers je hele leven lang 24 uur per dag bij jezelf.”

Hij knikt, en vraagt dan met een scheve grijns “Heb je straks weer vreemd huiswerk voor me.” Ik zeg, giechelend van voorpret: “Je gaat douchen met yoghurt.” Hij kijkt volledig perplex, en dan voeg ik droog er aan toe: “Maar het mag ook kwark zijn, hoor.” En we schieten beiden in de lach. “Het zal wel een doel hebben,” zegt hij dan monter.

Als je ruimte maakt voor vriendschap met jezelf, ga je vanzelf lichter leven.