Ont-moeten

Ze kijkt me gestrest en wat argwanend aan. Dit is de eerste keer dat ze bij iemand aanklopt om hulp.

Normaal trekt ze alles prima maar vorige week had ze ineens een enorme paniekaanval. En niet eentje van “ik schiet in de stress en voel me gejaagd”. Nee het was er gelijk eentje van “Bel 112, ik ga dood aan een hartaanval.”. Dat was gelukkig niet het geval, zo verzekerde de dokter in het ziekenhuis haar. Haar man en kinderen waren zich rot geschrokken. En zij natuurlijk ook.

Het roer moet daarom nu echt om, ze wil anders met dingen leren omgaan. Ze is nogal perfectionistisch van aard en ook heeft ze veel mantelzorgtaken naast het part-time werk en gezin. De laatste tijd beseft ze steeds meer dat ze eigenlijk niet goed weet wat zij wil in het leven en wat voor haar nu echt belangrijk is.

Om haar meer rust te geven doen we eerst fijne ademhalingsoefeningen om haar te helpen niet meer in de paniekstand te schieten. Ze merkt gelijk het verschil.

Dan gaan we eens onderzoeken wat ze allemaal van zichzelf allemaal moet. Vaak zijn we het ons niet bewust maar moeten we van onszelf veel: we moeten gezond eten, sporten, een goede of perfecte collega/partner/moeder zijn etc. En we zijn allemaal mens, dus veel van deze ‘moetjes’ kunnen we nooit waarmaken op een dag.

In plaats van zichzelf elke keer tegen te komen, ga ik haar helpen weer zichzelf te ontmoeten door te 'ont-moeten'. Ik vraag haar daarom letterlijk om een ‘moeten-boekje’ bij te gaan houden waarin ze al die moet-regels opschrijft. En of ze ook eens nieuwsgierig wil kijken van wie die ‘moeten-regel’ nou eigenlijk is: is die van haarzelf, haar ouders of de omgeving of …. . Wat zijn de kosten en wat zijn de baten van dat ‘moeten’?

Ook vraag ik haar of ze tegelijkertijd het volgende wil gaan doen: Ze moet vanaf nu helemaal niets meer. Als je niets meer moet, mag je alles. En als je alles mag, wat wil je dan? Ik geef een paar voorbeelden, onder andere “Ik moet niet meer naar mijn werk. Ik mag naar mijn werk. Wil ik dan naar mijn werk? – Ja, want ik heb het geld nodig/ik wil een project afmaken etc. Of: Ik moet niet gezond eten, ik mag gezond eten, wil ik gezond eten? Nee, want ik wil vandaag echt even genieten van dat taartje bij mijn jarige vriendin.”

We sparren over een aantal dingen die zij vindt die “moeten” en hoe je die kunt “ont-moeten”.

De volgende sessie meldt ze dat ze nu buiten de file naar het werk gaat. Ze moet er niet meer om half 9 zijn van zichzelf. Scheelt zo veel stress en scheelt maar liefst een dik uur reistijd, vertelt ze blij. Ook werkt ze nu twee dagen thuis en, ook al is het wennen voor haar baas en de collega's, het bevalt haar heel goed - beter dan verwacht. 

Deze column is ook (in iets kortere vorm) gepubliceerd in de Baarnsche Courant van maandag 4 september 2023. 

Mijn vraag aan jou: Wat moet jij van jezelf allemaal? Ga ook eens spelen met moeten / mogen / willen en kijk wat het je brengt. Bevalt het - ga dan vooral zo door!