Het Taboe

Ze heeft duidelijk moeite om te beginnen. Dan haalt ze diep adem en steekt van wal. Eigenlijk wil ze het niet erover hebben. Maar het zit haar dwars. En het is toch een soort taboe. Ze wil er dan ook niet met haar vriendinnen over praten. Dat zouden ze dan trouwens doen bij een glaasje wijn en een hapje. En dat was nou juist het probleem, ratelt ze in snelle korte zinnen.

Zie je, haar zus is net overleden. En de dokter had tegen haar gezegd bij haar sterfbed: De zonden hebben uw zus achterhaald, mevrouw. En hij had haar veelbetekenend en misprijzend aangekeken. Want de zus bleek geen hartproblemen maar levercirrose te hebben. Een duur woord voor wat je krijgt als je teveel drinkt zegt ze, en kijkt me strijdlustig aan.

Ik ken mensen die aan levercirrose zijn overleden en zeg meelevend: Wat rot, dat is een nare ziekte. En nog gecondoleerd. Dat moet zwaar zijn geweest voor jou. Ze kijkt me verbaasd, maar ook opgelucht aan. Ze zegt: Ja, het was heel zwaar. Zie je, …. Ze zwijgt en zoekt naar woorden. Hoe kan ze dit nu goed zeggen? Dan floept het eruit: Ik drink volgens mij meer dan mijn zus. En ik wil niet ook zo eindigen. Het is eruit, de moeilijke bekentenis is gedaan.

Ik check voorzichtig: Daar maak je je zorgen om? Dat jij ook levercirrose zou krijgen? Ja, ik wil niet zo eindigen, zegt ze fel, heftig knikkend. Ik ben geen alcoholist. En ik wil niet dat onze familie die naam krijgt. Vreselijk! Ik knik, dat kan ik me goed voorstellen.

Ik pols bij haar of ik het goed begrepen heb: ik hoor nu twee verschillende dingen, zeg ik. Aan de ene kant zeg je dat je geen alcoholist bent en niet teveel drinkt. Aan de andere kant zeg je dat je meer drinkt dan je zus, die kennelijk wel te veel dronk? Ja, zegt ze. Ik snap het ook niet! Mijn zus dronk alleen op verjaardagen twee rode wijn of zo. En verder zijn we, (zucht dan diep en kijkt even verdrietig voor zich uit), we waren, echte koffieleuten. Ik drink volgens mij veel meer dan mijn zus. Ah, zeg ik. Denk je. Maar weet je zeker hoeveel je zus dronk? Ze denkt diep na. Nee, zegt ze, eigenlijk niet. We hebben het er in de familie niet over. Vaak drinken mensen heimelijk, zeg ik. Check anders eens voorzichtig bij je zwager. Misschien heb je wel een verkeerd beeld van hoe weinig ze dronk in jouw ogen.

En, ga ik verder, over je eigen alcoholgebruik: het huidige advies is liever helemaal niet, of zo weinig mogelijk. Helemaal niets meer?, zegt ze verbijsterd. Ja, zeg ik. Sinds 2015 geldt dit advies van de Gezondheidsraad. En anders in ieder geval maximaal een glas per dag. En aanbevolen wordt drie dagen in de week niet te drinken zodat je lever weer kan herstellen. Zeker bij mensen boven de 55+. Die raken bijvoorbeeld sneller dronken en hebben eerder orgaanschade.

Oh, zegt ze. Ik drink in het weekend zo’n vier glazen wijn. En door de week misschien in totaal twee. Dat zijn er dan zes in totaal, tel ik voor haar op. En drink je niet elke dag. Dat is heel mooi. Probeer dan bijvoorbeeld nog wat liever voor je lever te zijn door in het weekend nog maar 1 wijntje op een dag te drinken. Is er iets anders wat je lekker vindt zonder alcohol? Ze begint op te sommen: alcoholvrij bier, smoothies, thee, een latte, verse jus…. Ze kijkt me aan en besluit spontaan: Vanaf nu ga ik maximaal drie dagen per week 1 glas wijn drinken. Ik zeg: Dat vind ik een geweldig besluit.

’s Avonds krijg ik een appje. Haar zus dronk elke avond een fles wijn. Had ze nooit geweten. Ze ging nu bewust erop letten. Het kan ook gezellig zijn zonder alcohol. Ik stuur een opgestoken duimpje per app terug.